- σεισμογράφος
- Συσκευή που χρησιμοποιείται για να καταγράφει την ώρα, τη διάρκεια, το εύρος και τα κύρια χαρακτηριστικά των κινήσεων ενός σημείου του γήινου φλοιού κατά τους σεισμούς. Είναι συσκευές, που βασίζονται στην αρχή της αδράνειας μαζών. Διατηρούνται σε ισορροπία με κάποιο ελαστικό σύστημα και μπορούν να τεθούν σε κίνηση από αρκετά ασθενείς δονήσεις. Κάθε μετάθεση του υπόβαθρου, πάνω στο οποίο έχει τοποθετηθεί το όργανο, εκδηλώνεται με αλλαγή της θέσης της μάζας, σε σχέση με το υπόβαθρο αυτό. Οι παρεκκλίσεις που σημειώνονται, καταγράφονται πάνω σε κύλινδρο, που κινείται με ωρολογιακό μηχανισμό, χάρη σε μια γραφίδα, η οποία αφήνει ένα λεπτό σημάδι πάνω σε αιθαλωμένο χαρτί. Σήμερα χρησιμοποιείται για την καταγραφή του και ειδική φωτογραφική μέθοδος. Υπάρχει επίσης η δυνατότητα, με κατάλληλο μηχανισμό, να καταγράφονται σε μεγέθυνση οι δονήσεις, είτε με ειδικές μετατροπές στις μηχανικές ή οπτικές μεταδόσεις, είτε ενισχύοντας ηλεκτρονικά το σεισμογράφο, είτε χρησιμοποιώντας μεθόδους ηλεκτρομαγνητικής του ενίσχυσης. Στην τελευταία αυτή περίπτωση, που άρχισε να γενικεύεται οι κινήσεις μεταβάλλονται, με επαγωγική επίδραση ενός μαγνήτη πάνω σ’ ένα πηνίο με ηλεκτρικό ρεύμα. Ανάλογα με τη διάταξη και την εξάρτηση της κινητής μάζας, ο σεισμογράφος γίνεται ευαίσθητος σε ορισμένη συνιστώσα της κίνησης του εδάφους. Σ’ ένα σταθμό καταγραφής δονήσεων σ. χρειάζονται για το σκοπό αυτό τρεις σεισμογράφοι. Οι επιστήμονες χρησιμοποιούν συχνά και τρεπιδόμετρα, ιδιάζουσες συσκευές, που προορίζονται να καταγράφουν δονήσεις ορισμένων κατασκευών (οικοδομημάτων, γεφυρών, υδροηλεκτρικών φραγμάτων κλπ.).
Μηχανικός σεισμογράφος: 1) αιωρούμενη μάζα· 2) πνευστικοί ρυθμιστές των αιωρήσεων· 3) γραφίδες καταγραφής· 4) αιθαλωμένο χαρτί· 5) ωρολογιακός μηχανισμός.
* * *ο, Νόργανο για την καταγραφή τών εδαφικών ταλαντώσεων που προκαλούνται από έναν σεισμό, από μια έκρηξη ή από άλλο φαινόμενο διατάραξης τής Γης.[ΕΤΥΜΟΛ. Αντιδάνεια λ., πρβλ. αγγλ. seismograph (< σεισμός + -γράφος*). Η λ. μαρτυρείται από το 1877 στον Μ. Δήμιτσα].
Dictionary of Greek. 2013.